Allahu Teala'nın en yüce ismi hakkında farklı rivayetler mevcuttur. Fahreddin er-Râzî, "Allah" isminin İsm-i Azam olduğu görüşünün doğruluk ihtimali en fazla olan görüş olduğunu savunmaktadır. İmam-ı Taberi, Azam (en büyük) kelimesinin Azim (büyük) olarak yorumlanabileceğini belirterek, farklı hadis-i şerif rivayetlerinin hepsinin doğru olabileceği ihtimali üzerinde durmuştur.
Bazı hadis-i şerif rivayetlerini de sizinle paylaşalım:
Esma binti Yezîd (r.anha)’dan rivâyete göre, Peygamber (s.a.v) buyurdular ki: “Allah’ın,
İsmi Azam denilen en büyük ismi şu iki ayet içerisindedir: “İlahınız tek bir ilahtır. O’ndan başka
gerçek ilah yoktur, ancak O vardır. O dünyada herkese merhamet eden ahirette ise sadece
mü’minlere merhamet edendir.” (Bakara: 163) “Elif lam mim, Allah kendisinden başka gerçek
ilah olmayan tek Allah’tır. O daima diri ve ölümsüz olup tüm varlıkların tek yöneteni ve
gözetenidir.” (Âl-i imrân: 1-2) (İbn Mâce, Duâ,9)
Tirmizî: Bu hadis hasen sahihtir.
Not: Bu hadis-i şerife göre İsm-i Azam'ın "La ilahe illallah" tevhid kelimesi olabileceği görüşü ağırlıktadır. Hadis-i şerif rivayetinde belirtilen ayet-i kerimelerde geçen diğer isimlerin de İsm-i Azam olabilleceğine dair görüşler mevcuttur.
Allah'ın İsm-i Azam'ı şu üç surededir: Bakara, Al-i İmran ve Taha.
(İbni Mace, Dua,9)
Not: Bu hadis-i şerif rivayetinin "El-Hayyul Kayyum" ism-i şerifine işaret ettiği görüşü mevcuttur.
Hz. Büreyde (r.a.)'den: Peygamber (s.a.v.), Ebû Mûsâ el-Eşarî'nin 'Allahümme innî eselüke bienneke entellahül Ehadüs Samedüllezî lem yelid ve lem yuled ve lem yekün lehu küfüven Ehad.' (Allah'ım, hiçbir şeye muhtaç olmadığını, herşeyin Sana muhtaç olduğunu, doğmaktan-doğurmaktan ve benzeri olmaktan münezzeh olduğunu, zatından başka ilah olmadığını kabul ederek, Sen'den niyaz ediyorum.) diyerek dua ettiğini işitti. Resulullah buyurdular ki: "Şüphesiz bu adam Allah'tan İsm-i Azam ile istedi, o İsm-i Azam ki onunla Allah'tan bir hayır istenince verilir."
(İbni Mace, Dua,9)
Not: Hadis-i şerif rivayetinde geçen "Allah", "Es-Samed", "El-Ehad" ism-i şeriflerinin İsm-i Azam olabileceği şeklinde görüşler mevcuttur.
Sünen-i İbn-i Mace, Dualar 9. bölümde İsm-i Azam ile ilgili hadis-i şerifler paylaşılmış ve açıklamaları yapılmıştır. TDV İslam ansiklopedisinin 23. cildinde İsm-i Azam başlığı altında bu konu incelenmiş, alimlerin araştırmalarından yola çıkılarak İsm-i Azam'ın mevcudiyetinin kesinlik içermediği görüşüne yer verilmiştir. ("Azam" kelimesinin "Azim" olarak yorumlanması ve benzeri görüşler. Bu görüşleri savunanlara göre yücelik isme değil, Allahu Teala'nın zatına aittir, kul samimiyetle dua ettiğinde --Allah'ın emirlerine aykırı dua edilmedikçe-- dua kabul edilir.) Günümüzde pek çok dua kitabında, rivayetlerden yola çıkılarak hazırlanan İsm-i Azam olma ihtimali bulunan yüce isimlerin bir araya getirildiği dualar vardır.
En doğrusunu Alemlerin Rabbi olan Allahu Teala bilir.