Hz. Ali (radıyallahü teâlâ anh), Resulullahın damadı, Hz. Ömer’in kayınpederidir.
Resulullahın amcası Ebu Talibin oğludur. İslam halifelerinin ve ismen Cennetle
müjdelenen on kişinin dördüncüsüdür. Ehl-i beytin birincisidir.
Allahü teâlânın aslanı idi. Çeşitli hadis-i şeriflerde methedildi.
Buğday benizli, uzun gerdanlı, güler yüzlü, iri ve siyah gözlü, geniş göğüslü,
iri yapılı idi. Sakalı sık olup savaşta uzatırdı ve omuzlarına kadar yayılırdı.
Son zamanlarda saçı ve sakalı pamuk gibi beyaz olmuştu. Evliyanın büyüğü,
Vilayet yolunun reisidir.
Hicretten 23 yıl önce Mekke’de doğdu. On yaşında iken iman etti.
Bütün gazalarda kahramanlıklar gösterdi. Yalnız Uhud’da on altı yerinden
yaralanmıştı. Tebük gazasında, Medine’de muhafız olarak bırakılmıştı.
Hicri 35 yılında halife oldu. Bundan beş yıl sonra Ramazan-ı şerif ayı 17.
Cuma günü sabah namazına giderken İbni Mülcem isminde bir harici tarafından
kılıçla alnına vurularak şehid edildi. Kufe’de yani Necef denilen yerde medfundur.
Resulullah efendimiz, Hz. Ali’nin şehid olacağını bildirmişti.
Hz. Ali, şehid edileceği gün sabah namazına giderken yolda şu beyti okuyordu:
Ölüme hazır ol ki, ölüm elbet gecikmez.
Ölüm gelince artık feryat fayda vermez.
Hz. Ali’nin kızı ve aynı zamanda Hz. Ömer’in hanımı olan Ümmi Gülsüm,
hadiseyi duyunca Babam da, kocam Ömer gibi sabah namazında suikasde uğradı dedi.
Hz. Ali, ölmek üzere iken Yeminle söylüyorum ki umduğuma kavuştum buyurdu.
Kelime-i şehadet getirerek vefat etti. Vefatına yakın da şöyle buyurmuştu:
Tabutumu Arneyn’e götürün, orada ışık saçan bir kaya vardır. Beni oraya defnedin.
Öyle yaptılar ve buyurduğu gibi buldular. (Şevahid)
Hz. Ali, Medine'ye hicretle şereflenen, Allahü teâlânın övdüğü muhacirlerden
ve ilk iman edenlerdendir. Kur’an-ı kerimde mealen buyuruluyor ki
(Muhacirlerin ve Ensarın önce imana gelenlerinden ve Onların yolunda
gidenlerden Allah razıdır. Onlar da Allah’tan razıdır. Allah, Onlar için
Cennetler hazırladı.) [Tevbe 100]
Hz. Ali, Peygamber efendimize damat olmakla şereflendi. Resulullah ile
akraba olmak şerefi çok büyüktür. İmanlı olan her akrabası muhakkak Cennetliktir.
Çünkü hadis-i şerifte buyuruluyor ki:
(Allahü teâlâ bana söz verdi ki, kızlarını aldığım ve kızlarımı verdiğim aileler,
Cennette benimle beraber olacaktır.) [Deylemi]
Ağaç altında söz verenlerden idi. Allahü teâlâ, ağaç altında sözleşme yapılan
Eshabdan da razı olduğunu bildirdi. Âyet-i kerimede mealen buyuruluyor ki:
(Ağaç altında, sana söz veren müminlerden, Allah razıdır.) [Fetih 18]
Bedir savaşına katılanlardandır. Bedir ehlinin şânı için hadis-i şerifte
buyuruldu ki: (Bedir savaşına katılan Müslümanlar Cennetliktir.)
[Dare Kutni]
Peygamber efendimiz (Fakirlikle öğünürüm) buyurunca, Hz. Ali, dünya malına hiç
kıymet vermedi. Eline bin altın geçse, ertesi güne bırakmazdı. Hepsini fakirlere
dağıtırdı. Resul-i ekrem bu yüzden Hz. Ali’ye Sultan-ül Eshiya, yani cömertler
sultanı buyurdu. Hz. Ali, Haydar [aslan], Kerrar [düşmana defalarca hamle eden],
Ebüttürab [toprak babası], Esedullah [Allah’ın aslanı] gibi çeşitli isimlerle
anılmıştır.
Hz. Ali ve Hz. Fatıma ve çocuklarının herkes üzerinde hakları vardır.
İnsanların en şereflileri onlardır. Onlara tazim, dinimizin emridir.
Hadis-i şeriflerde buyuruldu ki: (Ali Cennettedir.)
[Tirmizi, İbni Mace, Taberani, ibni Asakir, Beyheki, Dare Kutni,
Hakim, Ebu Nuaym, ibni Sa’d]
(Ali’yi ancak mümin olan sever ve ona ancak münafık olan buğzeder.) [Nesai]
(Ali’yi sevmek, ateşin odunu yaktığı gibi, müslümanların günahını yok eder.)
[İ. Asakir]
(Ali’ye düşman olanın düşmanı Allah’tır.) [Ramuz]
(Ali’nin yüzüne bakmak ibadettir.) [Hakim]
(Ali’yi seven, beni sevmiştir. Ona düşmanlık, bana düşmanlıktır. Onu inciten
beni incitmiştir. Beni inciten de elbette Allahü teâlâyı incitmiş olur.)
[Taberani]
(Ben kimin mevlası [efendisi] isem, Ali de onun mevlasıdır!) [Nesai]
(Ya Ali, senin sevdiğini sever, senin buğzettiğine buğzederim.) [Taberani]
(Ben ilmin şehriyim, Ali ise kapısıdır.) [Deylemi]
(Ali’yi sevmek, iman, ona düşmanlık, nifak alametidir.) [Kurret-ül-ayneyn]
(Ya Ali, bana, Harun’un Musa’ya yakınlığı gibisin. Yalnız benden sonra
peygamberlik yoktur.) [Buhari]
(Ya Ali, Fatıma bana senden daha sevgilidir. Sen bana, ondan daha
kıymetlisin.) [E. Kiram]
(Her şeyin bir kanadı vardır, bu ümmetin kolu kanadı da Ebu Bekir
ve Ömer’dir. Her şeyin bir kalkanı vardır, bu ümmetin kalkanı
da Ali’dir.) [Hatib]
(Başınıza Ebu Bekir gelince, onu zahid ve ahirete ragıb bulursunuz.
Başınıza Ömer gelince, onu kuvvetli, emin ve Allah yolunda kimseden
çekinmez görürsünüz. Başınıza Ali gelince, hadi ve mühdi olur.
Sizi doğru yola götürür bulursunuz.) [Hakim, İ.Ahmed]
(Ümmetimin en merhametlisi Ebu Bekir, dinde en sağlam olanı Ömer,
en hayalısı Osman, en iyi hüküm vereni ise Ali’dir.) [İbni Asakir, Ebu Ya’la]
(Ensara, Ehli beyte, Ebu Bekir ve Ömer’e ancak münafık buğzeder.) [İ.Asakir]
(Ya Ali, müşrik olan bazı kimseler sana aşırı bağlılık gösterecek, sende
olmayan şeyleri, sana söyleyecekler ve Ebu Bekir ile Ömer’i kötüleyecekler.
Allah onlara lanet etsin.) [Dare Kutni]
(Ya Ali! Sen İsa gibisin! Yahudiler, Ona düşman oldu. Mübarek annesi
Meryem’e iftira ettiler. Hıristiyanlar da, Onu aşırı yükselttiler.
Ona yakışan dereceden daha yukarı çıkardılar.) [İ. Ahmed]
Hz. Ali bu hadis-i şerifi haber verdikten sonra, (Benim yüzümden
iki türlü insanlar helak olur. Birisi, beni aşırı severek,
bende olmayan şeyleri bana takarlar. Ötekiler de, bana düşman olup,
birçok iftira yaparlar) buyurdu. Bu hadis-i şerifte, hariciler,
Yahudilere; Eshab-ı kirama düşmanlık edenler de, Hıristiyanlara benzetilmiştir.
Ammar bin Yaser hazretleri dedi ki, Resulullah buyurdu ki:
(Ya Ali, Allahü teâlâ seni bir ziynet ile ziynetlendirdi. Dünyayı terk etmek
olan ve kendisine sevgili olan zühd ile ziynetledi. Öyle takdir etti ki
dünyadan bir şeye nail olmayasın!)
Said bin Cübeyr, Abdullah bin Abbas hazretlerinin elini tutup, gidiyordu.
Zemzem kuyusuna geldiler. Orada bazıları oturmuş, Hz. Ali’yi kötülüyorlardı.
Bunu işitince, İbni Abbas hazretleri buyurdu ki, dönün, beni onların yanına
götürün. Onlardan yana dönüp yanlarına geldiler. İbni Abbas hazretleri,
Allah ve Resulüne yaramaz sözler söyleyen kimdir diye sordu. Bizim aramızda
hiç kimse Allah’a ve Resulüne yaramaz söz söylemez dediler.
Ali bin Ebi Talibe yaramaz söyleyen, onu kötüleyen var mı diye sordu. Evet var
dediler. Bunun üzerine İbni Abbas hazretleri dedi ki: İyi dinleyin, Allah’a
yemin ederim ki Resulullahtan bizzat işittim, buyurdu ki:
(Her kim Ali’yi kötüler, muhakkak beni kötülemiş olur. Her kim beni kötüler,
muhakkak Allah’ı kötülemiş olur. Her kim Allah’ı kötüler, Allah onu yüzü
üzerine Cehenneme atar.)