less Komutu

more komutuna benzer ancak çok daha fazla özellik içeren görüntüleme komutudur. less dosyanın tamamını başlatmadan önce okuyamaz, dolayısıyla büyük dosyaları vi gibi editörlerden daha hızlı açar. less, termcap kullanır (bazı sistemlerde ise terminfo). Kontrol tuşları more ve vi tabanlıdır. "LESS" ortam değişkeni vasıtasıyla less'e her zaman kullanılması istenen parametreler eklenebilir. Komut satırına yazılan parametreler "LESS" ortam değişkeninin belirttiği parametrelerin üzerine yazılır. less komutu tuşlarını özel kullanımınız için lesskey dosyası yardımıyla tanımlayabilirsiniz. less için bir giriş önişlemcisi (input preprocessor) de tanımlayabilirsiniz. Önişlemci basit bir program veya betiktir. less komutu ile ilgili düzenleme yapabilmek için bir çok çevre değişkeni tanımlanabilir. Man sayfalarından çok daha ayrıntılı bilgi elde edebilirsiniz.

Man sayfalarında tanımlı kullanım şekli:
less [-[+]aABcCdeEfFgGiIJKLmMnNqQrRsSuUVwWX~] [-b space] [-h lines] [-j line] [-k keyfile] [-{oO} logfile] [-p pattern] [-P prompt] [-t tag] [-T tagsfile] [-x tab,...] [-y lines] [-[z] lines] [-# shift] [+[+]cmd] [--] [filename]...

Temel kullanım şekli:
less dosya

Örnekler:
lspsi -vv | less
lspci -vv komutunun çıktısı sayfa sayfa görüntülenecektir.

less aaa.txt
aaa.txt dosyası sayfa sayfa görüntülenir.

Parametreleri:
-a veya --search-skip-screen
Geçerli görüntüyü arama sonucu bulunan ekrana atlatır.

-A veya --SEARCH-SKIP-SCREEN
Daima arama sonucu bulunan hedef satıra geçiş yapılır.

-b [N] veya --buffers=[N]
Her bir dosya için less komutunun kullandığı arabellek alan miktarını kilobayt cinsinden tanımlar. Öntanımlı olarak her bir dosya için 64K kullanılmaktadır.

-B veya --auto-buffers
Yönlendirme(pipe) için otomatik olarak arabellek atamaz. Öntanımlı olarak yönlendirme ile bilgi alındığı zaman ihtiyaç duyulan miktar kadar önbellek otomatik olarak ayrılmaktadır.

-c veya --clear-screen
Tam ekranı kaplama işlemi yapılır.

-d veya --dumb
Terminal programlanmaz bir uçbirim ise hata mesajlarını bastırır. Terminal davranışında bir değişiklik oluşturmaz.

-D [xn.n] veya --color=xn.n
Ekran renklerini ayarlar. (sadece MS-DOS)

-e veya -E veya --quit-at-eof veya --QUIT-AT-EOF
Dosyanın sonunda çıkış yapar.

-f veya --force
Düzgün olmayan dosyaları açmaya zorlar.

-F veya --quit-if-one-screen
Bütün dosya ilk ekranda görüntüleniyorsa çıkış yapar.

-g veya --hilite-search
Aramalar için sadece en özel eşleşmeye dikkat çeker.

-G veya --HILITE-SEARCH
Herhangi bir arama sonucuna dikkat çekmez.

-h [N] veya --max-back-scroll=[N]
Geriye dönük kaydırma limiti koyar.(Satır sayısı olarak)

-i veya --ignore-case
Büyük harf içermeyen aramalarda küçük-büyük ayrımını yok sayar.

-I veya --IGNORE-CASE
Büyük-küçük harf ayrımını bütün aramalarda yok sayar.

-j [N] veya --jump-target=[N]
Hedef satırların ekran pozisyonu satır olarak ayarlar.
less -j4
Aramaya beşinci satırdan itibaren başlanacaktır.

-J veya --status-column
Ekranın sol köşesinde bir durum sütunu görüntülenir.

-k [file] veya --lesskey-file=[file]
Bir lesskey dosyası kullandırır.

-K veya --quit-on-intr
Ctrl-C tuşuna basılırsa çıkış yapar.

-L veya --no-lessopen
LESSOPEN ortam değişkenini önemsemez.
-m veya -M veya --long-prompt veya --LONG-PROMPT
Bilgi istemi türünü ayarlar.

-n veya -N veya --line-numbers veya --LINE-NUMBERS
Satır numaralarını kullandırmaz.

-o [file] veya --log-file=[file]
Log dosyasını kopyalar. (sadece standart girdi).

-O [file] veya --LOG-FILE=[file]
Copy to log file (unconditionally overwrite).

-p [pattern] veya --pattern=[pattern]
İlk şablonun olduğu yerde başlar (komut satırından).

-P [prompt] veya --prompt=[prompt]
Yeni komut satırı stili tanımlar. İstemciler (prompts) hakkında ayrıntılı bilgi için man sayfalarını inceleyebilirsiniz.

-q veya -Q veya --quiet veya --QUIET veya --silent veya --SILENT
Terminal alarmını susturur.

-r veya -R veya --raw-control-chars veya --RAW-CONTROL-CHARS
Ham (raw) kontrol karakterlerini görüntülemeyi sağlar.

-s veya --squeeze-blank-lines
Birden çok satır boşluklarını indirger.

-S veya --chop-long-lines
Uzun satırları böler.

-t [tag] veya --tag=[tag]
Bir yönlendirme imi (tag) bulur.

-T [tagsfile] veya --tag-file=[tagsfile]
Alternatif bir yönlendirme imi dosyası kullanır.

-u veya -U veya --underline-special veya --UNDERLINE-SPECIAL
Backspace ve dönüş tuşlarının terminalde yazılabilir karakterler veya kontrol karakterleri gibi olmalarını sağlar.

-w veya --hilite-unread
Bir sonraki tam sayfa görüntülemeye geçerken ilk yeni satırı vurgular.

-W veya --HILITE-UNREAD
Bir sonraki görüntülemeye geçerken ilk yeni satırı vurgular.

-x [N[,...]] veya --tabs=[N[,...]]
Tab duraklarını ayarlar.

-X veya --no-init
init/deinit dizgelerinin termcap'larını kullanmaz.

--no-keypad
Keypad init/deinit dizgelerinin termcap'larını kullanmaz.

-y [N] veya --max-forw-scroll=[N]
Kaydırma limitini ileri aktarır.

-z [N] veya --window=[N]
Pencere büyüklüğünü ayarlar.

-" [c[c]] veya --quotes=[c[c]]
Dosya isimlerindeki kabuk tırnak karakterlerini ayarlar.

-~ veya --tilde
Dosyanın bitişinde tilde'ları görüntülemez.

-# [N] veya --shift=[N]
Yatay kaydırma miktarı ayarlanır (0 =Yarım ekran genişliğinde)

--follow-name
F komutu dosyaları değiştirir, eğer giriş adı değiştirilmişse.

--help veya -?
Yardım ekranı görüntülenir.

--version veya -V
Versiyon bilgisi görüntülenir.

**************************************************************************
KONTROL TUŞLARI ÖZETİ
Not1: * yerine bir sayı girişi yapılabilir, N girilen sayıyı temsil eder. Örneğin dosyayı görüntüledikten sonra giriş yapılan son satıra 5 sayısını girer ve e tuşuna basarsak 5 satır ilerleriz.
Not2: ^ işareti Ctrl tuşu anlamına gelmektedir.

h H : Yardımı görüntüler.
q :q Q :Q ZZ : Çıkış

YER DEĞİŞTİRME (MOVING)
e ^E j ^N CR * : Bir satır ileri (veya N satır)
y ^Y k ^K ^P * : Bir satır geri (veya N satır)
f ^F ^V SPACE * : Bir ekran ileri (veya N satır)
b ^B ESC-v * : Bir ekran geri (veya N satır)
z * : Bir ekran ileri (ve pencere N'e ayarlanır)
w * :Bir ekran geri (ve pencere N'e ayarlanır)
ESC-SPACE * : Bir pencere ileri, fakat dosya sonlandığında durmaz
d ^D * : Yarım pencere ileri (veya yarım pencereyi N'e ayarlar)
u ^U * : Yarım pencere geri (ve yarım pencereyi N'e ayarlar)
ESC-) RightArrow * : Sol yarım ekran genişliğine ilerleme (veya N'e)
ESC-( LeftArrow * : Sağ yarım ekran genişliğine ilerleme (veya N'e)
F : Daima ileri; "tail -f" gibi
r ^R ^L : Ekranı tekrar kaplar.
R : Ekranı tekrar kaplar, arabellek girişini kullanmaz.

ARAMA (SEARCHING)
/pattern * : İleri doğru N. eşleşen satır için arama yapar
?pattern * : Geriye doğru N. eşleşen satır için arama yapar
n * : Önceki aramayı tekrarlar (N. meydana geliş için)
N * : Önceki aramayı ters yönde tekrarlar
ESC-n * : Önceki aramayı tekrarlar, kapsayan dosyalar
ESC-N * : Önceki aramayı tekrarlar, ters yönde kapsayan dosyalar
ESC-u : Arama vurgulamalarını geri alır (toggle)
&pattern * : Yalnızca eşleşen satırlar gösterilir
^N veya ! : Eşleşmeyen satırlar için arama yapar
^E veya * : Çoklu dosya araması (Dosya sonuna geçer)
^F veya @ : Arama ilk dosyada başlar (/ için) veya son dosyada (? için)
^K : Eşleşmeleri vurgular, fakat pozisyon değiştirmez
^R : Düzenli açıklamamaları kullandırmaz.

ATLAMA (JUMPING)
g < ESC-< * :Dosyadaki ilk satıra gider (veya N. satıra)
G > ESC-> * :Dosyadaki son satıra gider (veya N. satıra)
p % * :Dosyanın başına git (veya dosyanın içinde yüzde N'e).
t * :Sonraki (N.) yönlendirme imine (tag) git
T * :Önceki (N.) yönlendirme imine (tag) git
{ ( [ * :Parantez kapatma işareti bul } ) ]
} ) ] * :Parantez açma işareti bul { ( [
ESC-^F <c1> <c2> * :Parantez kapatma işareti bul <c2>
ESC-^B <c1> <c2> * :Parantez açma işareti bul <c1>
---------------------------------------------------
Her bir "parantez kapatma işaretini bul" komutu üst satırdaki (N.) parantez açma işareti ile eşleşen, ilerideki kapalı paranteze gider.
Her bir "parantez açma işareti" komutu alt satırdaki (N.) parantez açma işareti ile eşleşen, gerideki açık paranteze gider.
m<letter> : Şimdiki pozisyonu <letter> ile işaretle
'<letter> : Bir önceki işaretlenmiş pozisyona git
'' : Bir önceki pozisyona git
^X^X : ' işareti gibidir
---------------------------------------------------
Bir işaret küçük harf veya büyük harf olabilir.
Kesin işaretler önceden tanımlanmıştır:
^ dosyanın başlangıcı anlamına gelir.
$ dosyanın sonu anlamına gelir.

DOSYALARI DEĞİŞTİRME (CHANGING FILES )
:e [file] : Yeni bir dosyayı gözden geçirir
^X^V : :e gibidir
:n * : Komut satırında sıradaki (N.) dosyayı gözden geçirir
:p * : Komut satırında önceki (N.) dosyayı gözden geçirir
:x * : Komut satırında ilk (veya N.) dosya yı gözden geçirir
:d : Komut satırından geçerli dosyayı sil
= ^G :f : Geçerli dosya