GNU Free Documentation License, version 1.1

İngilizce lisans metni: http://www.gnu.org/licenses/old-licenses/fdl-1.1.html

GNU Özgür Belgelendirme Lisansı

Sürüm 1.1, Mart 2000

Copyright (C) 2000  Özgür Yazılım Vakfı 
51 Franklin St, Fifth Floor, Boston, MA  02110-1301  ABD
Bu lisans belgesinin tam kopyasının herkes tarafından kopyalanması ve dağıtımı serbest olup, değiştirilmesi yasaktır.

0. GİRİŞ

İşbu lisansın amacı bir kılavuzu, kaynak kitabı ya da yazılı diğer belgeleri özgür kılmak; yani herkesin bu belgeleri değiştirerek ya da değştirmeden, ticari ya da gayri ticari amaçlarla kopyalama ya da yeniden dağıtma özgürlüğünü garanti altına almaktır. İkinci olarak, işbu lisans yazar ve yayımcının çalışmalarından dolayı takdir görürken başkası tarafından yapılan değişikliklerden sorumlu tutulmamalarını sağlamayı hedefler.

İşbu lisans telif müsadeli olup, bu belgeden türetilen çalışmaların da aynı şeklide özgür olması anlamına gelir. Özgür yazılım için tasarlanmış telif müsadeli GNU Genel Kamu Lisansı’nı tamamlar niteliktedir.

İşbu lisansı özgür yazılım ürünleri için hazırlanan kılavuzlarda kullanmak için tasarladık; çünkü özgür yazılım özgür belgelendirmeye gerek duyar: bir özgür program, yazılımın sahip olduğu özgürlükleri içeren kılavuzları beraberinde getirmelidir. Ancak işbu lisans, yazılım kılavuzlarıyla sınırlı değildir; konusuna ya da basılı olup olmadığına bakılmaksızın her türlü metinsel çalışma için kullanılabilir. İşbu lisansın özellikle açıklama ya da kaynak amacıyla hazırlanan çalışmalar için kullanılması önerilir.

1. UYGULANABİLİRLİK VE TANIMLAMALAR

İşbu lisans; telif hakkı sahibi tarafından bu lisansın hükümleri uyarınca dağıtılabileceği belirtilen bir uyarı içeren kılavuz ya da diğer çalışmalara uygulanır. Aşağıda belirtilen “Belge” kavramı bu kılavuz ya da çalışmaları kasteder. Kamuoyundaki herkes lisans sahibidir ve bu lisans sahiplerine işbu belgede “siz” olarak hitap edilecektir.

Belgenin “Değiştirilmiş Sürümü”; ya tam kopyasını ya da yapılan değişikliklerle ve/veya başka bir dile yapılan çevirisiye birlikte, belgeyi ya da bir parçasını içeren çalışmadır.

“İkincil Kısım”; özellikle belgenin yazarının ya da yayıncının belge konusuyla (ya da ilgili konularla) ilişkisinden bahseden ya da belgenin konusuyla doğrudan ilgili olmayan bir içeriğe sahip, belgenin eki ya da ön bölümleri adı verilen kısımları kasteder. (Örneğin, eğer belge bir matematik kitabının bir parçasıysa, İkincil Kısım matematikle ilgili bir açıklama içermeyebilir.) Bahsedilen ilişki, konuyla ya da benzer hususlarla ilgili tarihsel bir mesele, ya da yasal, ticari, felsefi, etnik ya da politik duruşa dair bir mesele olabilir.

“Değişmeyen Kısımlar”; belgenin işbu lisans altında yayımlandığını belirten uyarıda değişmeyen kısımlar olarak başlıkları tayin edilen bazı ikincil kısımları kasteder.

“Kapak Metinleri”, belgenin işbu lisans altında çıkarıldığını belirten uyarıda Ön Kapak Yazıları ya da Arka Kapak Yazıları olarak sıralanan, metnin bazı kısa paragraflardır.

Metnin “Transparan” kopyaları; makine tarafından okunabilir, açıklamaları genel kamuya açık, içeriği genel metin düzenleyiciler ya da (piksellerle oluşturulmuş resimler için) genel boyama programları ya da ( çizimler için) yaygın çizim düzenleyiciler tarafından doğrudan ve açıkça görüntülenebilir ve düzenlenebilir biçimde sunulan; metin formatlayıcılar için girdi olarak ya da otomatik çeviri bakımından metin formatlayıcılar için çeşitli biçimlerde girdiler olarak uygun kopyadır. Biçimlendirmesi okuycular tarafından daha sonra yapılacak değişiklikleri bozmak ya da engellemek için tasarlanmış başka “Transparan” biçimlerde yapıldıysa, bunlar “Transparan” sayılmaz. “Transparan” olmayan kopyalara “Opak” denir.

Transparan kopyalar için uygun örnekler arasında düz, biçimlendirmesiz ASCII, Textinfo veri formatı, LaTeX veri formatı, ya da kamuya açık DTD kullanan SGML veya XML, insan eliyle düzeltmeye elverişli tasarlanmış standatlara uygun temel HTML sayılabilir. Opak biçimlere örnekler arasında PostScript, PDF, sadece patentli kelime işlemciler tarafından okunup düzenlenebilen patentli biçimler, DTD’nin ve/veya işleme araçlarının genelde uygun bulunmadığı SGML ya da XML, ve sadece çıktı amaçlı bazı kelime işlemciler tarafından üretilen makine tarafından oluşturulmuş HTML bulunur.

“Baş Sayfa”, basılı bir kitap için baştaki sayfa ve işbu lisansın baş sayfada görünmesini zorunlu kıldığı materyali okunaklı bir şekilde içermesi için gereken sonraki sayfalardır.Bir baş sayfası olmayan biçimlerdeki çalışmalar için “Baş Sayfa”, metin gövdesinden önce çalışmanın başlığının yanında en göze çarpan metindir.

2. BİREBİR KOPYALAMAK

İşbu lisansın, telif hakkı uyarılarının ve lisansın belgeye uygulandığını belirten lisans uyarılarının sonraki kopyalarda yer alması şartıyla; ve ayrıca işbu lisansın koşulları üzerine başka koşullar eklememeniz koşuluyla; belgeyi her ortamda ticari ya da gayriticari olarak birebir kopyalayabilir ve dağıtabilirsiniz. Kopyaladığınız ya da dağıtımını yaptığınız belgelerin okunmasını ya da daha sonra kopyalanmasını engelleyecek ya da denetleyecek teknik önlemlere başvuramazsınız. Ancak, kopyaların karşılığında ücret kabul edebilirsiniz. Yeterince çok sayıda kopya dağıtırsanız, Bölüm 3′te yer alan koşullara uymanız gerekir.

Bunun yanında yukarıda belirtilen koşullar dahilinde kopyaları ödünç verebilir, kamuya açık olarak gösterebilirsiniz.

3. ADETLE KOPYALAMAK

Eğer belgenin basılı kopyalarını 100 adetten fazla yayımlarsanız ve belgenin lisans uyarısı Kapak Metinleri gerektiriyorsa, tüm bu kapak metinlerini açıkça ve okunaklı olarak taşıyan kapakları kopyalara iliştirmeniz gerekir; ön kapakta ön kapak metinleri, arka kapakta arka kapak metinleri olacak şekilde düzenlenmelidir. Her iki kapak da sizin yayıcı olduğunuza dair açık ve okunaklı bir ibare içermelidir. Ön kapak başlığın tüm kelimelerini aynı ölçüde göze çarpan ve görünen şekilde içermelidir. Kapaklara ilaveten diğer materyalleri de ekleyebilirsiniz. Kopyalarda değişiklik yapmak kapaklarla sınırlı olup, belge başlığının tamamını içerdikleri ve şartları yerine getirdikleri sürece bu kopyalar diğer açılardan birebir kopya sayılırlar.

Eğer herbir kapak için gerek görülen metinler okunaklı bir şekilde yerleştirmek için fazlaysa, ilk baştakileri mevcut kapağa (kabul edilebilir ölçüde sığacak şekilde) iliştirdikten sonra geri kalanı devamındaki yakın sayfalara yerleştirmelisiniz.

Eğer belgenin opak kopyalarını 100 adetten fazla yayımlarsanız ya da dağıtırsanız, herbir opak kopyayla birlikte makine tarafından okunabilir bir transparan kopya iliştirmeli ya da fazladan eklenmiş bir materyal içermeyen, genel ağ kullanıcısının kamu standartı ağ protokolleri kullanarak, anonim olarak ve ücret ödemeden indirmeye yetkisinin olduğu bir transparan kopyanın bulunduğu kamuya açık bilgisayar ağı konumunu opak kopyada belirtmelisiniz. Eğer ikinci koşulu uyguladıysanız; opak kopyaları çok adette dağıtmaya başlarken transparan kopyanın belirtilen konumda en azından opak kopyayı (doğrudan ya da aracılarınız veya bayiler yoluyla) dağıtmanızdan bir yıl sonra da ulaşılabilirliğinden emin olmak adına dikkatli adımlar atmalısınız.

Fazla adette yeniden dağıtım yapmadan önce belgenin güncel halini size sağlayabilme fırsatı vermek adına belgenin yazarlarıyla iletişime geçmeniz zorunlu olmamakla birlikte önerilir.

4. DEĞİŞİKLİKLER

Kesinlikle işbu lisans altında yayımlamak koşuluyla, belgenin yerini doldurabilecek değiştirilmiş sürümleri, dağıtımı ve değiştirilmesi için gereken lisansı kopyaya sahip olacaklara vererek yukarıda bölüm 2 ve 3′teki koşullar altında kopyalayabilir ya da dağıtabilirsiniz. Buna ek olarak, aşağıdaki koşullar değiştirilmiş sürüm için yernie getirmek zorundasınız:

  • A. Baş sayfada (ya da varsa kapaklarda) belgeden ve önceki diğer sürümlerden (eğer mevcutlarsa belgenin Geçmiş kısmında listelenmelidirler) farklı bir başlık kullanmalısınız. Eğer özgün metnin yayımcısı size bu hakkı tanıyorsa önceki sürümlerin başlığını aynen muhafaza edebilirsiniz.

  • B. Baş sayfada, değiştirilmiş sürümdeki değişikliklerin yazılmasından sorumlu bir ya da daha fazla kişi veya kuruluşun adını, belgenin esas yazarlarından en az beşinin (beşten az kişiyse hepsinin) de isminin yer alacağı şekilde yazarlar olarak listeleyiniz.

  • C. Değiştirilmiş sürümün yayımcısının adını yayımcı olarak baş sayfada belirtiniz.

  • D. Belgenin tüm lisans uyarılarını muhafaza ediniz.

  • E. Diğer lisans uyarılarını takip eden sayfalara yaptığınız değişiklikler için de uygun lisans uyarıları ekleyiniz.

  • F. Lisans uyarılarının hemen ardından, işbu lisans gereğince kamuya Değiştirilmiş sürümün kullanım hakkını verdiğinize dair aşağıdaki ekte gösterildiği şekilde bir uyarı ekleyiniz.

  • G. Değiştirilmiş Sürümün lisans uyarısında, belgenin lisans uyarısında sunulan Değişmeyen Kısımların tam listesini ve gerekli Kapak Metinlerini koruyunuz.

  • H. İşbu Lisansın değiştrilmemiş bir kopyasını ekleyiniz.

  • I. “Geçmiş” olarak adlandırılan kısmı ve başlığını muhafaza ediniz, ve bu kısma en azından Değiştirilmiş Sürümün başlığını, yılını, yeni yazarları ve yayımcısını belirten bir maddeyi baş sayfada sunulduğu gibi ekleyiniz. Eğer belgede ”Geçmiş” adında bir kısım yer almıyorsa, baş sayfada yer aldığı gibi belgenin başlığı, yılı, yazarları ve yayımcısı bilgilerini içerecek şekilde böyle bir kısım oluşturunuz, daha sonra önceki cümlede belirtildiği üzere Değiştirilmiş Sürüm bilgisini ekleyiniz.

  • J. Eğer mevcutsa belgenin içinde transparan kopyasına kamu tarafından erişim sağlanan ağ konumunu muhafaza ediniz, ve aynı şekilde belgenin dayandığı önceki sürümlere erişim sağlayan ağ konumlarını da muhafaza ediniz. Bu bilgiler “Geçmiş” kısmında konumlandırılmış olabilir. Belgenin kendisinden en az dört yıl önce yayımlanmış ya da sürümün yayımcısı tarafından izin verilmiş bir çalışmanın ağ konumunu çıkarabilirsiniz.

  • K. “Referanslar” ya da “İthaflar” olarak adlandırılan kısımda, ilgili kısmın başlığını koruyunuz, ve bahsi geçen kısımda verilen her bir katkı sağlayan referansın ve/veya ithafın içeriğini ve niteliğini koruyunuz.

  • L. Belgenin tüm Değişmeyen Kısımlarını başlık ve metinleri değişmeden muhafaza ediniz. Bölüm numaraları veya eşdeğerleri bölüm başlığının birer parçası olarak kabul edilmezler.

  • M. “Onaylar” adında bir kısım yer alıyorsa bu kısmı siliniz. Böyle bir kısım Değiştirilmiş Sürümde yer almayabilir.

  • N. Var olan bir kısmı “Onaylar” olarak yeniden adlandırmayınız, ya da herhangi bir Değişmeyen kısmın ismiyle çakıştırmayınız.

Eğer Değiştirilmiş Sürüm İkincil Kısımlar olarak nitelendirilen ve belgeden kopyalanmış herhangi bir materyal içermeyen yeni ön bölüm kısımları ve ekler içeriyorsa, bu kısımların bir kısmını ya da tümünü sabit olarak tanımlama seçeneğiniz mevcuttur. Bunu yapmak için, Değiştrilmiş Sürümün lisans uyarısının Değişmeyen Kısımlar listesine başlıklarını ekleyiniz. Bu başlıklar diğer herhangi bölüm başlıklarından farklı olmalıdır.

Değiştirimiş Sürümünüzün çeşitli kısımlarından onaylar dışında bir şey içermediği takdirde, “Onaylar” başlıklı bir kısım ekleyebilirsiniz; örneğin emsal değerlendirme ya da metnin bir kuruluş tarafından bir standardın yetkili açıklaması olarak kabul edilme açıklamalarıysa yukarıdaki durum uygulanır.

Ön kapak metni olarak en fazla beş kelimelik, arka kağak metni olarak da en fazla 25 kelimelik birer metni Değiştirilmiş Sürümdeki başlık metinleri listesinin sonuna ekleyebilirsiniz. Ön Kapak Metni ve arka kapak metni olarak sadece birer metin yapılan sözleşmelere göre eklenebilir. Eğer metin aynı kapak için daha önce tarafınızdan ya da adına icraatte bulunduğunuz kuruluş tarafından sözleşme gereği eklenmiş bir kapak metni içeriyorsa, bir başkasını ekleyemezsiniz; ancak bir öncekini ekleyen yayımcının açıkça izin vermesi durumunda yenisiyle değiştirebilirsiniz.

Belgenin yazar(lar)ı ve yayımcı(lar)ı işbu lisans uyarınca herhangi bir Değiştirilmiş Sürüm üzerinde onaylarını kanıtlamak ya da ifade etmek amacıyla isimlerinin reklam amaçlı kullanılmasına izin vermezler.

5. BELGELERİ BİRLEŞTİRME

Değiştirilmiş Sürümler için yukarıda bölüm 4′te belirlenen koşullar uyarınca, tüm özgün belgelerin değişmeyen kısımlarınının birleşimini değiştirmeden eklemeniz ve lisans uyarısında birleştirilmiş çalışmanızın değişmeyen kısımları olarak listelemeniz koşuluyla, belgenizi bu lisansla piyasaya sunulmuş diğer belgelerle birleştirebilirsiniz.

Birleştirilmiş çalışmanın bu lisansın sadece bir kopyasını içermesi yeterlidir, birden çok eşdeğer değişmeyen kısım yerine sadece bir değişmeyen kısım konulabilir. Eğer aynı isimde fakat farklı içerikte birden fazla değişmeyen kısım varsa, bu şekildeki kısımların herbirine, sonuna eklemek suretiyle parantez içinde kendine özgü bir başlık, özgün yazarının ismini ya da biliniyorsa o kısmın yayımcısını, veya kendine özgü bir numara ekleyiniz. Aynı düzenlemeyi birleştirilmiş çalışmanın lisans uyarısındaki değişmeyen kısımlar listesindeki kısım başlıklarında da yapınız.

Birleştirilmiş çalışmada, çeşitli özgün metinlerde “Geçmiş” olarak adlandırılmış kısımları tek bir “Geçmiş” başlıklı kısımda toplamalısınız; “Refeanslar” adlı kısımları ve “İthaflar” adlı kısımları da aynı şekilde birleştiriniz. “Onaylar” adı verilen tüm kısımları silmelisiniz.

6. BELGELERİN DERLEMESİ

İşbu lisansın diğer her hususta herbir belge için birebir kopyalama koşullarını yerine getirdiğiniz sürece, belgeyi bu lisans altında piyasaya sürülen diğer belgelerle birlikte derleyebilir,ve işbu lisansın çeşitli belgelerdeki kişisel kopyalarını derlemede yer alan bir kopyayla değiştirebilirsiniz.

İşbu lisansın bir kopyasını çıkarılmış belgeye iliştirmeniz ve belgenin birebir kopyalarında diğer tüm hususlarda işbu lisansı takip etmeniz koşuluyla; böyle bir derlemeden tek bir belgeyi çıkarabilir, işbu lisans altında bireysel olarak dağıtabilirsiniz.

7. BAĞIMSIZ ÇALIŞMALARLA BİRLEŞTİRME

Bir belgenin ya da türevlerinin depolama birimi ya da dağıtım ortamında diğer ayrı ve bağımsız belge ya da çalışmalarla derlemesi, derleme için bir derleme lisansı öne sürülmediği sürece bir bütün olarak belgenin değiştirilmiş sürümü sayılmaz. Bu tür derlemelere “birleşim” adı verilir ve belgelerle bu şekilde derlenen diğer bağımsız çalışmalara bu özelliklerinden dolayı eğer kendileri de belgenin bir türevi değillerse işbu lisans uygulanmaz.

Eğer bölüm 3′ün gerekliliği olan Kapak Metni belgenin bahsi geçen kopyalarına uygulanabilir nitelikteyse, ve eğer belge birleşimin toplamının çeğreğinden daha az ise, belgenin kapak metni sadece birleşimin içindeki belgeyi çevreleyen kapaklarda yer alabilir. Aksi halde birleşimin tamamını çevreleyen kapaklarda bulunmalıdır.

8. ÇEVİRİ

Çeviri bir tür değişiklik olarak kabul edilir, bu sebeple belgenin çevirisini bölüm 4′te yer alan koşullar altında dağıtabilirsiniz. Değişmeyen kısımları çevirilerle değiştirirken telif hakkı sahibinin izni gerekmektedir, ancak Değişmeyen kısımların bazılarının ya da hepsinin çevirilerini özgün sürümleriyle birlikte ekleyebilirsiniz. İşbu lisansın İngilizce sürümünü de dahil etmeniz koşuluyla lisansın bir çevirisini ekleyebilirsiniz. İşbu lisansın özgün metniyle çevirisi arasında bir uyuşmazlık olması durumunda, özgün İngilizce metin geçerli olacaktır.

9. İPTAL

İşbu lisans altında açıkça izin verildiği durumlar dışında belgeyi kopyalayamaz, değiştiremez, dağıtamaz, belgeye alt lisans bağlayamazsınız. Belgeyi kopyalama, değiştirme, alt lisanslama ya da dağıtma girişimi hükümsüz olup, işbu lisans altındaki her türlü hakkınızı kendiliğinden sonlandırır. Ancak, işbu lisans altında sizden kopyaları alan, ya da hakları edinen tarafların, bu tür taraflar uygunluğunu koruduğu sürece, lisansları sonlandırılmaz.

10. İŞBU LİSANSIN İLERİDE DEĞİŞTİRİLMESİ

Özgür Yazılım Vakfı, dönem dönem GNU Özgür Belgelendirme Lisansı’nın yeni, düzenlenmiş bir sürümünü yayımlayabilir. Bu yeni sürümler şimdiki sürümlerle aynı ruhu taşıyor olup, yeni sorun ve endişeleri ele alışı bakımından farklılık gösterebilir. Bakınız http://www.gnu.org/copyleft/.

İşbu lisansın her bir sürümüne ayırt edici bir sürüm numarası verilir. Eğer belge GNU Özgür Belgelendirme Lisansı’nın bazı numaralı sürümlerinin ya da “daha sonraki herhangi bir sürümün” ona uygulandığını belirtiyorsa, bahsi geçen numaralı sürümün ya da Özgür Yazılım Vakfı tarafından yayımlanan daha sonraki bir (taslak olmayan) sürümün hükümlerini ve koşullarını kabul etme seçeneğiniz mevcuttur. Eğer belge bir sürüm numarası belirtmiyorsa, Özgür Yazılım Vakfı tarafından yayımlanan (taslak olmayan) sürümlerden herhangi birini seçebilirsiniz.

Bu lisansı belgeleriniz için nasıl kullanırsınız?

Bu lisansı yazdığınız bir belgede kullanmak için, belgeye lisansın bir kopyasını iliştirin ve aşağıda yer alan telif hakkı ve lisans uyarılarını baş sayfanın hemen ardına ekleyin:

Copyright (C) YIL ADINIZ.

İşbu belgeyi kopyalama, dağıtma ve/veya değiştirme hakkı, Özgür Yazılım Vakfı tarafından yayımlanan GNU Özgür Belgelendirme Lisansı Sürüm 1.1 ya da daha sonraki sürümler kapsamında verilmiş olup, Değişmeyen Kısımlar BAŞLIKLAR HALİNDE LİSTELENMİŞ, Ön Kapak Metinleri LİSTELENMİŞ, Arka Kapak Metinleri de LİSTELENMİŞ olarak eklenmiştir. İşbu lisansın bir kopyası “GNU Özgür Belgelendirme Lisansı” bölümünde mevcuttur.

Eğer Değişmeyen Kısımlar bölümünüz yoksa, sabit olmayanları yazmak yerine “ Değişmeyen Kısım olmaksızın” yazınız. Eğer Ön Kapak Metniniz yoksa, “Ön Kapak Metinleri LİSTELENMİŞTİR” yerine “ Ön Kapak Metinleri Olmaksızın” yazınız; aynı şekilde Arka Kapak Metinleri için de böyle bir bilgilendirme yazınız.

Eğer belgeniz anlaşılması zor program kodu örnekleri içeriyorsa, özgür yazılımda kullanılmalarına izin verebilmek adına aynı doğrultudaki örnekleri kendi seçeceğiniz bir özgür yazılım lisansıyla, örneğin GNU Genel Kamu Lisansı’yla çıkarmanızı öneririz.